ARDA COŞKUN İLE SPOR PSİKOLOĞUNA DAİR
ABC Spor sitesi olarak geçtiğimiz yaz ayında Spor Psikolojisinin önemi adlı ilk çalışmayı sevgili Spor Psikoloğu Esra Karagöz hocamızla yaptığımda bu konunun çok daha geniş kitlelere ulaşılması gerektiğine karar vermiştik. Bu doğrultudan hareketle geçtiğimiz hafta Kasımpaşa Spor Kulübünün Spor Psikoloğu Arda Coşkun hocamızla birlikte yine çok önemli konuları masaya yatırarak Spor Psikolojinin geldiği ve gelecek noktaları konuştuk, umarız bu röportajımız diğer kulüplerimizin Spor Psikolojisine gerekli desteği vermelerine vesile olur.
Arda Coşkun hocamıza göstermiş olduğu ilgi ve misafirperverliği için bir kez daha teşekkürlerimi iletiyorum. Gelin şimdi röportajımıza yakından bakalım:
*** Öncelikli olarak Arda Coşkun bu mesleği nasıl seçti?
Spor hayatıma İstanbul Teknik Üniversitesinde basketbol oynayarak başladım. Basketbol oynarken performansımı etkileyen durumlar vardı ve psikolojiyi seçmemdeki ana etken olmuştu. Lisans dönemimde psikoloji bölümüne girdikten sonra spor psikolojisi okumaya karar verdim ve bu yönde adımlar attım. Lisansım bittikten sonra Marmara Üniversitesinde Beden Eğitimi Spor Bölümünde Spor Yöneticiliği master programına girdim burada çok değerli Cengiz Karagözoğlu hocamızla çalıştım. Kendisi spor psikoloğu alanındaki başlıca isimlerden biridir. Bu alanda biraz daha ilerlemek istedim ve yurt dışına çıkma kararı alarak İngiltere’ye gittim ve Roehampton Üniversitesinde spor psikolojisi master programına dâhil oldum.
*** Kasımpaşa Spor Kulübünde spor psikoloğu görevini yürütüyorsunuz nasıl başladınız bu sürece?
Ben son 2 sezondur Kasımpaşa’da A takıma destek veriyorum. Şota Arveladze ile başlayan bu süreçte Önder Özen hocayla devam ettik ve bu sezon itibariyle de futbol akademisinde yani alt yapı departmanında spor psikolojisi bölümünü kurduk. Burada SportsLab ekibi olarak çalışmalarımız sürüyor. Ben burada bu departmanının koordinatörlüğünü yapıyorum. Kasımpaşa’daki yapıda ortaklarım M. Burak Otyakmaz ve Beren Kayrak ile birlikte çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
*** Spor Psikoloji departmanında hangi çalışmaları hangi modellerle uyguluyorsunuz?
Burada yaptıklarımız Türkiye’de ilk kez uygulanan modellerden biri. Genellikle süper lig düzeyindeki kulüplerde alt yapılarda spor psikoloğu ya da uzman olur. Bizim Kasımpaşa’daki farkımız ise firma ile anlaşıp bir proje üzerinden devam edilmesi ve departmanımızın olması bu sayede de 6 kişilik bir uzman kadrosuyla çalışmalarımıza devam ediyoruz. Türkiye Futbol Federasyonu’nun akademik liglerin statüsünde belirtiği kriterlerin paralelinde bir yapının burada inşa edildiğini de belirtmek gerekir. Çünkü federasyon bünyesinde de çalışmalarımız olduğu için koordineli şekilde ilerliyoruz. Federasyondan edindiğimiz deneyimleri kulübe taşımayı amaçladık.
*** Türkiye Futbol Federasyonu ile hangi çalışmaları yürütüyorsunuz?
Bizim federasyona desteğimiz akademik liglerde yani gelişim liglerinde olduğu için burada tüm Türkiye’deki antrenörlerin psikolojik ve pedagojik hazırlığını yürütüyoruz. Bu çalışmaların tamamını da Sayın Dr. Bülent Bayraktar ve Sayın Dr. Cezmi Turhan hocalarımızın birlikteliğiyle ve SportsLab ekibi olarak yapıyoruz.
*** Federasyonla ilgili çalışmalarınızda uyguladığınız modeller neler?
Çalışmalarımızdaki modelde 8 bölge belirliyoruz. Örneğin; İzmir Ege Bölgesinde yer aldığı için Ege bölgesindeki kulüplerin antrenörleri seminere geliyor böylece bütün antrenörlerimize ulaşmış oluyoruz. 3 günlük bir eğitim oluyor diğer yandan da antrenörlerimiz hem teknik açıdan uygulama yapıyorlar hem de statü ile ilgili güncellemeler varsa antrenörlerimizi bu gelişmelerden haberdar ediyoruz.
Eğitimin büyük kısmında antrenörlerimize;
- Çocuklarla iletişim
- Motivasyon
- Yaş gruplarına göre yaşanılan sorunlar
- Psiko- Sosyal gelişim alanlarında paylaşımda bulunuyoruz.
Bu eğitimin ikinci aşamasında ise Workshop eğitimlerine devam ediyoruz ve en son aşamasında da Türkiye finallerinde hem sporculara hem de antrenörlerimize destek sağlayacağız.
*** Peki, sporcularla iletişimi nasıl kuruyorsunuz önyargı bu işin hangi noktasında?
İlk önce sporcu iletişimi kendi kurarak geliyor ve bizde kendisine spor psikoloji nedir? Hangi alanlarda çalışır? Bunlardan bahsediyoruz. Sizin de bahsetmiş olduğunuz gibi bazen sporcu gelse bile ön yargıları oluyor ve işe aslında ön yargıları kırarak başlıyoruz. Çünkü kendisinin inanması lazım ki gelişime başlayalım. O yüzden de ön yargıların ortadan kaldırılması süreç için hayati noktalardan biri.
*** Sporcuları nasıl analiz ediyorsunuz?
Sporcular normalüstü insanlar bu yüzden de bizim yaptığımız işi normalin üstüne çıkarmak. Sporcuların normalüstü olmalarındaki ana etkenler;
- Fiziksel tempoları
- Yaşam şartları
- Spora ayırdıkları zaman.
- Zihinsel güçleri
Bu saydığımız 4 olguyu sporculara anlatıyoruz daha sonra güven inşasına başlıyoruz çünkü bizim işimizde güven çok önemlidir.
*** Güven inşasındaki ana etkenler ise;
- Mesleki Etik
- Gizlilik
İkinci görüşmemizde ‘Performans Profili Uygulaması’ yapıyoruz yani sporcunun her alandaki;
- Teknik
- Taktik
- Psikolojik
- Fiziksel Alanlardaki İyi ve Zayıf yönlerini ortaya koyuyoruz.
Sporcu bu analiz sayesinde kendini net olarak görüyor. Bu çalışmamızdan sonra ‘Hedef Belirleme’ çalışmalarına başlıyoruz çünkü bizim mesleğimizde herhangi bir formül yok o yüzden de her sporcunun farklı hikâyesi var.
*** Her sporcunun farklı hikâyesi var dediniz. Bunu psikoloji normu içerisinde geniş açılardan bizlere anlatır mısınız?
Kimi sporcu için öfke kontrolü kilit bir noktayken, kimi sporcu için motivasyon kaynağını bulma önemli bir nokta. Kimi sporcu odaklanamıyor, hedefini belirleyemiyor ve yolunu bulamadığı içinde yalpalıyor. O yüzden de her sporcu ayrı bir hikâye, ayrı bir süreç ve ayrı stratejilerin geliştirilmesi gerekiyor.
*** Sporcuların istediğiniz seviyeye gelmesi için olmazsa olmazınız nedir?
Kesinlikle devamlılık. Bu bilimsel bir süreç olduğu için devamlılık ve süreklilik bizler için çok önemli.
*** Başarının psikolojik şartları nedir devamlılık ve süreklilikten ziyade?
Bu zor bir soru. Herkes için değişebilir. Örneğin; stres ve kaygı seviyesi en çok konuşulan bir durumdur. Genellikle spor yorumcuları tarafından bu tarz kavramların içi boşaltılıyor ve hataya düşülüyor. Yorumcular herhangi bir başarısızlıkta motive olamadı, motivasyonu azdı, stresle başa çıkamadı gibi bahaneleri devreye sokuyorlar. Dışarıdan baktığımız zaman stres ve kaygı korkulan bir şeydir ancak böyle bir şey söz konusu dahi değildir. Yapılan bilimsel çalışmalar bizlere ‘bazı sporcuların stresli oldukları zaman en iyi performanslarını sergilediğini’ ya da ‘bazı sporcuların kulağında kulaklığıylasanki önemli bir maça çıkacak ciddiyete değilmiş gibi göstersek de o sporcunun müzik dinleyerek motive olduğunu söylüyor’
Sporcularda motivasyon kaynaklarını ortaya çıkarmak çok önemli. Biz spor psikologları motivasyonu ikiye ayırırız; içsel ve dışsal motivasyon.
- İçsel Motivasyon: İçsel motivasyonu kullanan sporcuların devamlılığı daha fazla oluyor. Bu olguda küçük yaşta spora devam etmeye başlıyorlar, profesyonel hayattan bahsedersek de sakatlık yaşayınca veya performans dalgalanması yaşadığında daha mukavemetli oluyorlar.
- Dışsal Motivasyon: Dışsal motivasyona ağırlıklı olan sporcular biraz daha erken ayrılabiliyorlar. Bu da bizim üzerinde çalıştığımız temalardan biri.
Bu parametreleri de ortaya koyduğumuzda her sporcu ayrı bir hikâye o yüzden de başarının psikolojik şartları her sporcuya göre değişir.
*** Sporculardan beklentileriniz neler?
Sporcularla bireysel seanslar üzerinden gittiğimiz içinbireysel farklılıkları daha iyi yakalayabiliyoruz. Sporculardan beklentilerimiz alt yapıyla çalışıyorsak etik kodlar belirliyoruz ve her sporcunun ona uymasını bekliyoruz. A takım düzeyindeysek her sporcunun ayrı ayrı hedefleri oluyor, kulübün hedefleri, yönetimin belirlediği hedefler var bunların arasındaki çatışmaları engellemek için sporcuların bütün yönlendirmelerimize uymasını istiyoruz.
*** Kulüplerdeki Kurum Kültürü olgusu hangi safhalarda?
Bunun üzerinde çalışıyoruz.
*** Kurum Kültüründen hareketle Kasımpaşa kulübününvizyonu nedir?
Tesislerden itibaren başlayan, kulüpteki sporcuların zamanında paralarını almasına giden, alt yapıdaki sporcuların sağlık ve beslenme hizmetleri, psikolog hizmetleri, kapsamlı bir sporcu yaratma felsefesi olan, kulübün değerlerini taşımasını istediği bir yapı vardır Kasımpaşa sporda. O yüzden de kulüp ideale yakın bir vizyona sahip.
*** Kasımpaşa sporda spor kültürünü yarattık diyor musunuz?
Yönetimimiz, Rıza Çalımbay ve Cem Ergenç’in destekleri inanılmaz o yüzden de 3 senedir bu kültürün oluştuğunu görüyoruz.
*** Kasımpaşa sporda yılın kalecisi seçilen tecrübeli eldiven Andreas Isaksson ile o dönem hangi program dâhilinde çalışmıştınız?
Isaksson kulübü içerisinde yaşadığı bence önemli noktalardan biri dönemin kaleci antrenörü sayın İbrahim Yılmaz hoca ile beraber yaptığımız çalışmalarda kulübün her koşulda Isaksson’a destek vermesiydi. Başarının en önemli noktalarından biride buydu. Isaksson vazgeçilmezdi, devamlılığı çok yüksek oyuncuydu bunlar sayesinden bu başarı ortaya çıktı.
*** Futbol kulübü dışında çalıştığınız alanlar var mı?
Fenerbahçe Yelken takımıyla çalışıyorum, olimpiyatlara sporcular hazırlıyoruz hatta Çağla Dönertaş olimpiyat kotasına alındı. Hem performans sporcularına hem küçük sporcularla çalışıyorum. Tenisçilerimizle çalışıyorum. Pamukspor da performans ekibimiz var onlarla çalışıyoruz, ofisimizde bireysel danışmanlık veriyoruz yani hem elit hem de amatör sporculara destek sağlıyoruz..
Ayrıca İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul Aydın Üniversitesi ve Acıbadem Üniversitesinde spor psikolojisi dersleri veriyorum.
*** Milli takımımıza gelmek istiyorum. A milli futbol takımımızla ilgili herhangi bir çalışmanız oldu mu?
Olmadı.
*** Sayın Fatih Terim’in spor psikolojisine verdiği destek eminim üst seviyede. Fatih hocanın katkıları için neler söylersiniz?
Fatih hocanın spor psikolojisine verdiği destek ileri seviyede. Desteğin en somut örneği de Ceren Tokdemir ile Fatih hoca Galatasaray alt yapısında uzun süre çalışmıştır, aynı şekilde Acar Baltaş hocamızla Fatih hoca milli takımda uzun yıllar çalışmıştır yani Fatih hocanın spor psikolojisine olan inancının tam olduğundan son derece eminim.
*** Spor Bakanlığımızla yürüttüğünüz projeleriniz var mı?
Şuanda çalışmalarımız yok. Olimpik sporcularımızla çalışılması gerekiyor. Daha önceden bir konferansta yer almıştık ama uzun bir proje gerçekleştirmedik.
*** Spor Psikolojisini ve kültürünü Avrupa’yla kıyasladığınızda ne gibi farklılıklar var?
Avrupa için spor kültürünün ne anlam ifade ettiği çok önemli. Biz sadece performanstan bahsediyor gibiyiz ama performansı getirende spor kültürüdür aslında. Ben yüksek lisansımı Londra’da yaptım ve benim burada dikkatimi çeken ‘trafik durumu’ ve ‘herkesin spor yapmasıydı’. Üniversiteler devamlı olarak spor faaliyetlerinde bulunuyorlar, üniversite tesislerinin o bölgeye açık olması ve bizdeki gibi kısıtlamaların olmaması aramızdaki farklardan sadece bazıları. Bu saydığım bütün parametreler insan hayatındaki herşeyi etkiliyor.
Bizde maalesef şöyle bir yanılgı var; eğer profesyonel spor yapıyorsan okumaman lazım, eğer iyi bir okul kazanmak istiyorsan sporu bırakman lazımbu çok yanlış çünkü akademik başarıyla, sportif başarı yan yana yürüyebilir.
Bu parametrelerin yakından etkilediği hususlardan biri sporda şiddet ve rol modeller. Rol modellerin gelişme çağında olan küçük sporculara örnek teşkil ettiğini de unutmayalım.
İşin spor psikolojisi kısmında ise verilecek en güzel örnek Manchester United. Bill Beswick 1990’lı yıllarda Sır Alex Ferguson ile birlikte çalışmaya başlıyor. David Beckham, Paul Scholes, Garry Newell, Ryan Giggs bu isimler daha 16 yaşındayken kulübe kazandırılıyor. O dönem Alex Ferguson ’un güzel bir sözü vardı ‘ Futbolcular çok parası olan çocuklar olabilir ben kendi işimi yapacağımve bu alanda profesyonel destek alacağım’ dedikten sonra Bill Beswickile çalışmaya başlıyor ondan sonrada bu jenerasyon başarıdan başarıya koşuyor.
Bu durumlar Türkiye’deki antrenörlerimize örnek teşkil etmeli.
*** Spor Psikolojisine dair ilk çalışmamı sevgili Esra Karagöz hocamızla yapmıştım kendisine de buradan bir kez daha selamlarımızı gönderelim. Esra hocayla koordineli şekilde yürüttüğünüz çalışmalarınız var mı?
Esra hocamıza sevgiler öncelikle kendisi de bu sektörün gelişmesinde çok özverili çalışıyor. Esra hocamızla, Nisan ayında da Bilgi Üniversitesinin işbirliğiyle yapacağımız sertifikasyon programında ders verecek.
*** Nisan ayında gerçekleştireceğiniz projenize gelmek istiyorum. Öncelikli olarak bu projeyi ilk kez ABC Spor ile paylaşacağınız için çok teşekkür ediyorum. Projenizin konseptini bizlere geniş açılardan açıklar mısınız?
Spor psikolojisi yeni gelişen bir alan ve şuan emekleme aşamasındayız. Eğitim konusunda sıkıntılar var bizde SportsLab ekibi olarak İstanbul Bilgi Üniversitesiyle beraber Nisan ayında başlayacak olan uygulamalı spor psikolojisi sertifikasyon programı açıyoruz. Bunun haberinide ilk size ABC Spor ailesine veriyoruz ilginiz için çok teşekkür ediyorum.
Bu program 11 haftalık 80 saatlik süper vizyon vereceğimiz bir sertifikasyon programı ve basketbol takımlarında uygulama şansı vereceğimiz bir proje. Yüksek lisansa yakın bir eğitim vereceğimiz çok güzel bir konsept. SportsLab ekibi olarak bizi ençok heyecanlandırılan projelerden biri çünkü bu eğitimin benim spor psikoloğuna başladığım dönemlerimde olmamasının fazlasıyla zorluğunu çektim.Yüksek lisansımı yapmak için yurt dışına gittim, birçok spor psikoloğu arkadaşımla aynı yollardan geçtik, hem ekonomik olarak hemde hayat şartlarının zorluğunu çektik bizlerde Türkiye’de bu işi yapmak isteyen kişilerin bu tür zorlukları çekmesini istemediğimiz için böyle bir proje yapmaya karar verdik.
*** Sertifikasyon programına katılım şartlarınız neler?
İlk aşamada çerçeveyi biraz dar tuttuk. Psikoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümünde okuyan öğrenciler ve mezunlar olarak ikiye ayırdık. Bunlar dışında katılım için istekler çok fazla olduğundan kotamız var bunun içinde spor psikolojisiyle önceden ilgilenmiş, bu konuda çalışma yapmış arkadaşlarımıza öncelik veriyoruz.
*** Başvuru tarihleri ne zaman başlıyor?
Şu anda başvuru açık ama kontenjan doluyor ilgili olanları uyarmam gerekiyor. Programımız 2 nisanda başlayacak ve 18 hazirana dek sürecek.
*** Bu projenin dışında hayata geçirmek istediğiniz projeleriniz var mı?
Antrenörlerimize yönelik projemiz var. Çok daha geniş kapsamlı ve herkesin katılabileceği bu projemizi de önümüzdeki dönemde hayata geçiyoruz. Bununla ilgilide ilk duyuruları herkes sizin sitenizden duyacağını da belirtelim.
*** SportsLab akademinin içeriğini bizlere anlatır mısınız?
Bu akademide spor psikolojisine meraklı öğrencilerimiz var, mezun olmuş ya da olacak öğrencilerimiz var. Bu akademide olan öğrencilerimize staj imkânı sağlıyoruz bu ekipteki amacımızı spor psikolojisini geliştirmek, iyi nasıl yapılır aşılamak.
*** Siz bu kadar tempoya nasıl adapte oluyorsunuz?
Biraz zor oluyor. (Gülerek) Tercihim olduğu için çok keyif alarak çalışıyorum.
*** Bu sektörde olan kişilere neler söylemek istersiniz?
Lisans öğrencilerinden spor psikoloğu alanıyla ilgili;
- Bu alan gelişecek mi?
- Ekonomik anlamda tatmin olabilir miyim?
- Hangi aşamalarda çalışabilirim?
Bu 3 konuyla ilgili çok soru alıyorum. Sizinle yaptığımız bu röportaj bence bu açıdan da çok değerli olacak. Buradan kendilerine şu öneride bulunmak istiyorum; etik değerler çerçevesinde çalıştıkları, kendilerini geliştirmeye yöneldikleri taktirde yani kısa vadede şu sporcuyla gözükeyim, fotoğraf çektireyim gibi etik dışı durumlara girmedikleri taktirde doğru işleri yapar ve doğru projelerde yer alırlar. Bu projelerde yer alma fırsatını bu çerçevede olan isimler SportsLab kurumunda bulabilecekleridir. Bizlerle istedikleri zaman iletişime geçebilirler bizde gerekli değerlendirmeleri yapıyoruz.
*** Önemli Not: Nisan ayında gerçekleştirilecek olan eğitime başvuruyla ilgili müracaatı aşağıdaki linkten sağlayabilirsiniz.
http://www.bilgi-egitim.com/tr/programlar/540/uygulamal-spor-psikolojisi/
Spor Psikoloğu Arda Coşkun İletişim Bilgileri:
Telefon: (0533) 767 45 65
Kişisel Web Sitesi: www. ardacoskun.com
E-Posta: ardacoskun@sportslabturkiye.com
Facebook: facebook.com/sporpsikologuardacoskun
Linkedin: linkedin.com/pub/arda-coskun/69/412/3/tr
Youtube: youtube.com/user/firestoneeee/videos
Firma Web Sitesi: www.sportslabturkiye.com
Facebook : www.facebook.com/Sportslabturkiye
Twitter: https://twitter.com/SportsLab_TR
Instagram: https://www.instagram.com/sportslab_tr/
Saygılarımla…
Yazarın diğer yazıları için tıklayın
Mail : kaan.ilhan@abcspor.com
Twitter: @sinyorrkaan
