Dün gazeteleri karıştırırken ülkemizin en köklü ve en büyük gazetelerinden birinde Avustralya Futbolu ile bir haberde bu spordan yine ‘Ragbi’ diye bahsedilince bu yazıyı yazmaya mecbur hissettim kendimi. İnternet dünyayı böylesine küçültmüşken hala ezbere dayalı habercilik yapmak inanılır gibi değil.
Avustralya futboluyla ragbinin arasında, topların birbirine benzemesi, ki Aussie Rules’da top daha küçük ve hafiftir ve ikisinin de ful kontak sporu olması dışında benzerlik yoktur.
Dünyada amatör olarak ve bazı değişik şekillerde de oynanmasına rağmen bu sporun beşiği Australian Football League’dir (AFL).
Maçlar oval biçimdeki, 135-185 metre boyunda, 110-150 metre enindeki sahalarda oynanır. Dolayısıyla normal futbol stadyumlarında bu sporu yapmak imkansızdır. AF( avustralya futbolu ) ancak bu spor için özel yapılmış stadlarda ya da kriket sahalarında oynanabilir.
Takımlar 18’er oyuncudan oluşur, 4 yedek oyuncu ise hentboldaki gibi istedikleri zaman oyuna girip çıkabilirler.
Topu elle atmak yasaktır, ya ayakla ya da voleyboldaki alttan servis gibi yumrukla topa vurarak paslaşılabilir. Top elinizdeyken rakip oyuncuya yakalanırsanız top rakip takıma geçer, bu yüzden oyun çok hızlı oynanır. Savunmada rakibi arkadan itmek ve boyun ve üstüne müdahale dışında her türlü sarılma, yakalama serbesttir.
Oyuncu topu sektirmeden veya yere değdirmeden topla en fazla 15 metre koşabilir. Takım arkadaşınızın ayakla attığı pas yere değmeden 15 metre ve üzeri bir mesafeden gelir ve yakalarsanız isterseniz oyuna devam eder ya da oyunu durdurup bir nevi serbest vuruş yapma hakkına sahip olursunuz (buna ‘MARK’ denir, mutlaka bir fotoğrafını ya da videosunu görmüşsünüzdür, oyuncular birbirlerinin adeta sırtlarından yükselerek topu yakalarlar).
Top oyun çizgilerinin dışına çıkarsa top hakem tarafından arkası sahaya dönük biçimde havaya doğru atılarak yeniden başlar.
Maçlar 20’şer dakikalık 4 periyot şeklinde oynanır.
Ofsayt ve orta çizgi yoktur. Maç başlamadan oyuncular saha da nerede isterlerse orada durabilirler. Futboldaki gibi savunma, orta saha ve hücum oyuncuları bellidir. Ama savunmaya veya hücuma yardım gibi olaylar yaşanmaz. Golcü oyuncular (full forward) ve onları tutmakla görevli savunmacılar (full back) kalenin önünden ayrılmaz ve bütün maç birbirleriyle mücadele ederler.
Takımların kaleleri 7 metre arayla dizilmiş 4 uzun direkten oluşur. Ayakla yaptığınız vuruş diğer iki direkten daha uzun(20 metre) olan ortadaki iki direğin arasından geçerse gol sayılır ve 6 puan değerindedir. Yok eğer yanlardaki uzun direk ve dış direkler arasındaki boşluklardan geçerse bu bir ‘behind’ olur ve 1 puan değerindedir. Top ayakla vuruş harici bir şekilde direkler arasından geçirilirse bu da behind sayılır ve 1 puan getirir.
Oyun hem boy, hem dayanıklılık, hem sürat, hem de güç gerektirdiği için dünya üzerindeki en iyi fiziğe sahip oyuncular AFL’cilerdir. Bütün oyuncular adeta birer dekatloncu gibidirler.
AFL’de sezon mart gibi başlar ve ağustos sonu ya da eylül başında her sene Melbourne Cricket Ground MCG’deki ‘Grand Final’ neticesinde noktalanır. Dünyada kulüp bazlı maçlardaki seyirci rekorları hep bu finalde kırılır. Son rekor 2013 finalindeki 100.000 kişidir.
Daha öncede yazdığım gibi; Avustralya’da ragbi bir New South Wales (Sydney) ve Queensland (Brisbane) sporuyken, Aussie Rules ise Victoria (Melbourne), Güney Avustralya (Adelaide) ve biraz da Batı Avustralya (Perth) sporudur. Ama yine de en büyük rekabet Melbourne takımları arasında yaşanır.
